verslaving

Wanneer ben je verslaafd?

Er is een dunne lijn tussen misbruik en verslaving. Hoe weet je of je die grens hebt overschreden en wanneer ben je dus verslaafd? Het eenvoudige antwoord is dat er sprake is van verslaving wanneer jouw middelengebruik of gedrag je lichamelijke, geestelijke, sociale of financiële welzijn schaadt.

Het sleutelwoord is schade, wat betekent dat je je fysieke en psychische gezondheid in gevaar brengt omdat de drang om drugs, alcohol of gedrag te gebruiken moeilijk te beheersen is.

De American Society of Addiction Medicine definieert verslaving als:

“een behandelbare, chronische medische ziekte waarbij complexe interacties tussen hersencircuits, genetica, de omgeving en iemands levenservaringen een rol spelen. Mensen met een verslaving gebruiken middelen of vertonen gedragingen die dwangmatig worden en vaak doorgaan ondanks de schadelijke gevolgen.“

fysieke ontwenningsverschijnselen drugs

De schadelijke gevolgen van verslaving omvatten:

  • permanente veranderingen in de hersenchemie;
  • gezondheidscomplicaties;
  • relatieproblemen;
  • juridische problemen;
  • financiële problemen;
  • verwondingen of handicaps;
  • overdosis;
  • overlijden.

Soorten verslavingen

Verslaving wordt grofweg in twee categorieën ingedeeld:

Chemische verslaving

Chemische verslaving is het dwangmatig gebruik van gefabriceerde middelen die schadelijke natuurlijke of synthetische stoffen bevatten. Deze vorm van verslaving kan leiden tot chronische, progressieve veranderingen in de hersenchemie die mogelijk fataal zijn.

Chemische stoffen met een hoog risico op misbruik zijn onder andere:

  • Alcohol;
  • Opioïden;
  • Stimulerende middelen;
  • Kalmeringsmiddelen;
  • Hallucinogene middelen;
  • Psychedelica;
  • Marihuana;
  • Nicotine.

Gedragsverslaving

Bij gedragsverslaving gaat het om dwangmatige, aanhoudende, herhaalde handelingen of activiteiten die je uitvoert zonder dat je er echt baat bij hebt.

Gedragsverslavingen zijn onder andere:

Welke criteria worden gebruikt om een verslaving vast te stellen?

Het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) geeft een lijst met criteria waaraan moet worden voldaan om de diagnose stoornis in het gebruik van drugs vast te kunnen stellen. In de laatste versie van de officiële tekst – DSM-5 – is de term verslaving vervangen door stoornis in het middelengebruik, waardoor middelenmisbruik en -afhankelijkheid worden gecombineerd in één classificatie.

De DSM-5 criteria voor de stoornis in het middelengebruik – verslaving – zijn gegroepeerd in vier hoofdcategorieën:

Verminderde controle

  • buitensporig veel tijd besteden aan het zoeken naar drugs, alcohol of risicovol gedrag;
  • verlangens die zo intens zijn dat ze je vermogen om te functioneren aantasten;
  • grotere doses gebruiken dan bedoeld of meer deelnemen aan risicovol gedrag;
  • een cyclus van herstel en terugval.

Sociale problemen

  • middelengebruik of risicovol gedrag met gevolgen voor familie, vrienden en werkrelaties;
  • verlies van belangstelling voor activiteiten die gewoonlijk plezier brengen;
  • afwezigheid van school en werk;
  • in de steek laten of verwaarlozen van kinderen;
  • gendergerelateerd geweld;
  • sociale fobie.

Risicovol gedrag

  • fysiek gevaarlijke situaties (dronken autorijden, over straat lopen, ‘s nachts alleen lopen);
  • gebruiken op riskante plaatsen;
  • afnemende lichamelijke en geestelijke gezondheid;
  • financiële ondergang;
  • scheiding, vervreemding;
  • beroving, aanval, verkrachting;
  • dood.

Lichamelijke afhankelijkheid

  • vaker krachtigere doses gebruiken om hetzelfde effect te bereiken;
  • toegenomen dwang tot gebruik of risicovol of schadelijk gedrag;
  • ontwenningsverschijnselen wanneer je stopt met de stof of activiteit.

Wat zijn de 11 officiële DSM-5 criteria voor een stoornis in middelengebruik?

De diagnose stoornis in het gebruik van middelen – verslaving – wordt gesteld als je binnen twaalf maanden aan twee of meer van de elf DSM-5-criteria voldoet. Je hebt een lichte verslaving als je voldoet aan twee tot drie criteria, een matige verslaving als je voldoet aan vier tot vijf, en een ernstige verslaving als je voldoet aan zes of meer.

Bron: DSM-5 Criteria for Substance Use Disorders: Recommendations and Rationale

Zet de eerste stap

INTAKE

Of je je nou wilt aanmelden om met de behandeling te beginnen, of je een vraag hebt over de behandeling, contact opnemen met ons opnameteam is de eerste stap. Een ervaren toelatingscoördinator zal je te woord staan en je vanaf daar verder helpen.

    Wanneer ben je verslaafd?

    Verslaving en depressie: waarom ze vaak samen voorkomen

    Verslaving en depressie komen vaak samen voor en maken het herstelproces extra uitdagend. Veel mensen die worstelen met een verslaving, ervaren ook depressieve klachten, en andersom. Dit wordt ook wel een dubbele diagnose genoemd. Het behandelen van beide problemen is essentieel voor een duurzaam herstel en een toekomst waarin je weer grip krijgt op je leven.

    Lees Meer

    Natuur en verslavingszorg: waarom herstel buiten begint

    Iedereen die ooit vastzat in zijn hoofd, weet hoe bevrijdend het voelt om buiten te zijn. Even weg uit die vier muren, frisse lucht in je longen, vogels in plaats van je eigen gedachten. Natuur doet iets met je - en dat is wetenschappelijk bewezen. Bij White River Recovery is de natuurlijke omgeving geen toeval: het is een bewuste keuze. Want natuur en verslavingszorg versterken elkaar.

    Lees Meer

    Dagstructuur verslavingszorg: waarom ritme helpt bij herstel

    Verslaving is vaak chaos. Dagen vervloeien, nachten worden dagen, structuur verdwijnt. Veel mensen die herstellen van een verslaving geven aan dat ze het moeilijk vinden om weer grip te krijgen op hun leven. Toch is er één element dat steeds terugkomt als sleutel tot herstel: een duidelijke dagstructuur binnen de verslavingszorg. Een vast ritme zorgt voor rust, voorspelbaarheid en houvast.

    Lees Meer